Τι είναι Low Voc χρώμα;
Τι είναι Low Voc χρώμα;
Low VOC είναι το χρώμα που έχει χαμηλό ποσοστό Πτητικών Οργανικών Ενώσεων ( Volatile Organic Compound ).
1. Τι είναι Πτητικές Οργανικές Ενώσεις (ΠΟΕ/VOC)?
Πτητική Οργανική Ένωση (Volatile Organic Compound) είναι κάθε ένωση της οποίας το σημείο βρασμού (σε πίεση 101,3kPa) είναι χαμηλότερο ή ίσο των 250 °C.
Οι ΠΟΕ μπορεί να είναι διαλύτες, ελεύθερα μονομερή, πλαστικοποιητές κλπ.
Το περιεχόμενο των ΠΟΕ εκφράζεται σε γραμμάρια ανά λίτρο προϊόντος έτοιμου προς χρήση (δηλ. μετά την προσθήκη του προτεινόμενου διαλύτη ανάλογα με την εφαρμογή).
2. Γιατί οδηγούμαστε σε χρώματα & βερνίκια με χαμηλότερο ποσοστό ΠΟΕ/VOC?
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν στη συνθήκη του Μάαστριχ ότι η αειφόρος οικονομική ανάπτυξη είναι αδύνατη χωρίς την προστασία του περιβάλλοντος.
Βασικός άξονας εφαρμογής της απόφασης αυτής στη Βιομηχανία χρωμάτων & βερνικιών είναι η μείωση των ΠΟΕ/VOC σε αυτά.
Οι Πτητικές Οργανικές Ενώσεις:
- Συνεισφέρουν στην αύξηση του ποσού του όζοντος στην τροπόσφαιρα που οδηγεί στη δημιουργία φωτοχημικής ρύπανσης (το γνωστό μας «νέφος»)
- Προκαλούν ρύπανση του υδάτινου ορίζοντα όταν περιέχουν αρωματικές ενώσεις και αποτεθούν σε αυτόν.
- Έχουν ενοχοποιηθεί για την «αραίωση» του στρώματος όζοντος στην στρατόσφαιρα
- Έχουν ενοχοποιηθεί για την έμμεση συνεισφορά τους στο φαινόμενου του θερμοκηπίου
- Προκαλούν σε χρόνια χρήση, αναπνευστικά προβλήματα και επηρεάζουν το νευρικό σύστημα του ανθρώπου.
Στην Ευρώπη το 2004 το συνολικό ποσό των Πτητικών Οργανικών Ενώσεων (κυρίως διαλύτες) που εκλύθηκε στο περιβάλλον από την παραγωγή, εφαρμογή χρωμάτων & βερνικιών καθώς και τον καθαρισμό των εργαλείων βαφής ανήλθε σε 550000 τόνους (CEPE-Annual report 2004)!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση με την οδηγία 2004/42/ΕΚ θέλει να περιορίσει τη χρήση των ΠΟΕ/VOC στα χρώματα και βερνίκια, με στόχο την περαιτέρω προστασία του περιβάλλοντος και του καταναλωτή.
Ο περιορισμός στη χρήση ΠΟΕ/VOC δεν θα εφαρμοστεί μόνο στα χρώματα διαλύτου, αλλά και στα υδατοδιαλυτά χρώματα τα οποία περιέχουν μεν λιγότερο ποσοστό ΠΟΕ/VOC αλλά χρησιμοποιούνται για τη βαφή και προστασία μεγαλύτερων επιφανειών π.χ τοίχοι.
3. Ποιους περιορισμούς επιβάλει η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία 2004/42/ΕΚ? Πότε και πώς θα εφαρμοστεί?
Η Οδηγία 2004/42/ΕΚ εισάγει περιορισμούς στην συνολική περιεκτικότητα ΠΟΕ (VOC) στα οικοδομικά χρώματα & βερνίκια και σε προϊόντα επισκευής χρώματος αυτοκινήτων.
Τα δοχεία των προϊόντων αυτών θα πρέπει να φέρουν κατάλληλη σήμανση, που να δηλώνει την μέγιστη περιεκτικότητα ΠΟΕ/VOC των προϊόντων έτοιμα προς χρήση, την υποκατηγορία που ανήκουν και την οριακή τιμή ΠΟΕ/VOC της υποκατηγορίας.
Οι περιορισμοί συμπεριλαμβάνουν και τα συστήματα δημιουργίας αποχρώσεων στα σημεία πώλησης, δηλαδή στην ποσότητα ΠΟΕ/VOCπου περιέχει η βάση που χρωματίζεται, πρέπει να προστίθενται και η ποσότητα ΠΟΕ/VOC που περιέχεται στα χρωστικά που δοσολογούνται κάθε φορά!
Τα χρώματα που προορίζονται για βιομηχανικές δραστηριότητες καλύπτονται από την Οδηγία 1999/13/ΕΚ (ΚΥΑ 11641/1942) και θα πρέπει να φέρουν την κατάλληλη σήμανση.
Οι περιορισμοί που επιβάλει η 2004/42/ΕΚ τίθενται σε εφαρμογή σε δύο φάσεις:
- 1η φάση από 1.1.2007-31.12.2009
- 2η φάση από 1.1.2010 και μετά
Τα οικοδομικά χρώματα και βερνίκια σύμφωνα με την 2004/42/ΕΚ ταξινομούνται σε διάφορες υποκατηγορίες όπως φαίνεται στον ΠΙΝΑΚΑ που ακολουθεί.
Κάθε υποκατηγορία περιλαμβάνει χρώματα που αραιώνονται με νερό (Τύπος Υ) και χρώματα που αραιώνονται με οργανικούς διαλύτες (Τύπος Δ).
Οι περιορισμοί της δεύτερης φάσης είναι πολύ αυστηροί έως απαγορευτικοί για κάποιες από τις κατηγορίες των χρωμάτων & βερνικιών που διατίθενται σήμερα στην αγορά.
Η Βιομηχανία χρωμάτων & βερνικιών είναι υποχρεωμένη από 1.1.2007 να παράγει προϊόντα μειωμένης περιεκτικότητας σε ΠΟΕ (VOC) σύμφωνα με τις οριακές τιμές που αναφέρονται στη αντίστοιχη στήλη του ΠΙΝΑΚΑ.
Όσα προϊόντα έχουν παραχθεί πριν την 1.1.2007 μπορούν να διατίθενται από τα σημεία πώλησης μέχρι 31.12.2007 (περίοδος χάριτος). Αντίστοιχα περίοδος χάριτος 12 μηνών θα δοθεί και για τη δεύτερη φάση εφαρμογής των περιορισμών (1.1.2010-31.12.2010).
Από 1.1.2007 οι ετικέτες των προϊόντων θα πρέπει να φέρουν υποχρεωτικά την κατάλληλη σήμανση που θα δηλώνει την κατηγορία που ανήκει το προϊόν, τη σχετική οριακή τιμή ΠΟΕ της κατηγορίας καθώς και την μέγιστη ΠΟΕ την οποία έχει το προϊόν έτοιμο προς χρήση. Ένα προϊόν που ικανοποιεί τις οριακές τιμές του 2007 όσον αφορά την περιεκτικότητα ΠΟΕ/VOC, αλλά δεν φέρει τη σχετική σήμανση στο δοχείο δεν θεωρείται συμμορφωμένο με την οδηγία 2004/42/ΕΚ και κακώς διατίθεται στην αγορά!
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ |
ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΧΗΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ |
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ |
Αθήνα, 29 Νοεμβρίου 2005 |
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ |
Αρ. Πρωτ. 437/2005 |
ΑΝΩΤΑΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ |
|
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II (οδηγίας 2004/42/ΕΚ)
ΟΡΙΑΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΟΕ/VOC
ΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΕΡΝΙΚΙΑ
|
Υποκατηγορία προϊόντος |
Τύπος |
Φάση I(g/l*) (από 1.1.2007) |
Φάση II(g/l*) (από 1.1.2010) |
Α |
Ματ εσωτερικών τοίχων και οροφών (Στιλπνότητα≤25@60º) |
Υ** Δ** |
75 400 |
30 30 |
Β |
Γυαλιστερά εσωτερικών τοίχων και οροφών (Στιλπνότητα>25@60º) |
Υ Δ |
150 400 |
100 100 |
Γ |
Εξωτερικών τοίχων ορυκτών υποστρωμάτων |
Υ Δ |
75 450 |
40 430 |
Δ |
Εσωτερικών/εξωτερικών διακοσμήσεων και επενδύσεων από ξύλο και μέταλλο (αστάρια & τελικά) |
Υ Δ |
150 400 |
130 300 |
Ε |
Βερνίκια και βαφές ξύλου εσωτερικών/εξωτερικών διακοσμήσεων |
Υ Δ |
150 500 |
130 400 |
Στ |
Απορροφώμενες βαφές ξύλου (συντηρητικά ξύλου) |
Υ Δ |
150 700 |
130 700 |
Ζ |
Αστάρια (με μονωτικές ρύπων & σφραγιστικές ιδιότητες) |
Υ Δ |
50 450 |
30 350 |
Η |
Συνδετικά αστάρια (σταθεροποίησης, αδιαβροχοποίησης) |
Υ Δ |
50 750 |
30 750 |
Θ |
Ειδικά επιχρίσματα ενός συστατικού (αντισκωριακά αστάρια & χρώματα, αστάρια αλουμινίου-γαλβανιζέ-πλαστικών επιφανειών, χρώματα δαπέδων, antigraffiti, φλογοεπιβραδυντικά) |
Υ Δ |
140 600 |
140 500 |
Ι |
Ειδικά επιχρίσματα δύο συστατικών (αντισκωριακά αστάρια & χρώματα, αστάρια αλουμινίου-γαλβανιζέ-πλαστικών επιφανειών, χρώματα δαπέδων, antigraffiti, φλογοεπιβραδυντικά) |
Υ Δ |
140 550 |
140 500 |
Ια |
Πολύχρωμα επιχρίσματα (επιχρίσματα που δίνουν αποτέλεσμα δύο ή πολλών αποχρώσεων) |
Υ Δ |
150 400 |
100 100 |
Ιβ |
Επιχρίσματα διακοσμητικών εφφέ (επιχρίσματα που δίνουν διακοσμητικό εφφέ, π.χ Venetian stucco, τεχνοτροπίες) |
Υ Δ |
300 500 |
200 200 |
* g/l έτοιμου προς χρήση χρώματος.
Υ** Αφορά χρώματα που αραιώνονται με νερό
Δ** Αφορά χρώματα που αραιώνονται με οργανικούς διαλύτες
4. Πώς θα γίνονται οι έλεγχοι? Ποιες θα είναι οι κυρώσεις για τους παραβάτες?
Αγορανομικοί έλεγχοι και επιθεωρήσεις θα γίνονται από τον αρμόδιο φορέα (Δ/νση Πετροχημικών-Γενικό Χημείο Κράτους):
-
- στους χώρους παραγωγής και αποθήκευσης των εταιρειών που παράγουν ή εισάγουν χρώματα & βερνίκια
- στα χρωματοπωλεία (από το 2008)
- κατά τη διακίνηση των προϊόντων
- σε χώρους χρήσης/εφαρμογής
- σε τελωνειακούς ελέγχους για εισαγωγές από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
Κυρώσεις:
Οι παραβάτες των διατάξεων της οδηγίας 2004/42/ΕΚ θα τιμωρούνται με πρόστιμο ως εξής:
1. για διάθεση στην αγορά μέχρι 100 λίτρα προϊόντος μη συμμορφωμένου: € 3000 - € 5000
2. για διάθεση στην αγορά μεγαλύτερων ποσοτήτων μη συμμορφωμένου προϊόντος : € 3000 για κάθε επιπλέον 100 λίτρα
3. € 300 - € 500 για χρήση μη συμμορφούμενων προϊόντων σε ποσότητα μέχρι 10 λίτρα (με υπαιτιότητα του χρήστη ή για προϊόντα που έχουν υποστεί μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη αραίωση)!
4. Με πρόστιμο τέλος € 4000 - € 5000 θα τιμωρούνται όσοι εμποδίζουν το έργο της επιθεώρησης για έλεγχο και διαπίστωση παραβάσεων και δεν παρέχουν στην αρμόδια αρχή τις απαραίτητες πληροφορίες.
Ερωτήσεις που πρέπει να ξέρω να απαντήσω!
1. Τα οικοδομικά χρώματα με χαμηλή ΠΟΕ, ιδιαίτερα στη δεύτερη φάση, θα είναι λιγότερο φιλικά στον επαγγελματία κατά την εφαρμογή?
Απάντηση: Εξαρτάται από την τεχνολογία που θα ακολουθήσει ο κάθε παραγωγός!
Τα προϊόντα VECHRO με χαμηλή ΠΟΕ, σε καμιά περίπτωση δεν θα αλλάξουν τις συνήθειες του επαγγελματία, αλλά πάντοτε θα συνεισφέρουν στην πιο εύκολη και αποτελεσματική εφαρμογή, σε ταχύτερους χρόνους παράδοσης του έργου, με την χαμηλότερη δυνατή οσμή και επικινδυνότητα για το χρήστη.
2. Τα οικοδομικά χρώματα με χαμηλή ΠΟΕ, ιδιαίτερα αυτά που θα είναι συμμορφωμένα με τις απαιτήσεις της 2ης φάσης, θα είναι προϊόντα με υψηλότερο κόστος ?
Απάντηση: Εξαρτάται από την τεχνολογία που θα ακολουθήσει ο κάθε παραγωγός!
Τα προϊόντα VECHRO με χαμηλή ΠΟΕ στόχο έχουν να προσφέρουν κορυφαία, χωρίς συμβιβασμούς, ποιότητα χωρίς αύξηση του κόστους βαφής και προστασίας!
3. Τα οικοδομικά χρώματα με χαμηλή ΠΟΕ μπορούν να χαρακτηριστούν ως Οικολογικά?
Απάντηση: Όχι!
Τα χρώματα & βερνίκια που φέρουν το Οικολογικό σήμα υπερκαλύπτουν τις απαιτήσεις της νέας Οδηγίας 2004/42/ΕΚ (ακόμη και αυτές της 2ης φάσης) για μείωση των ΠΟΕ και έτσι δεν χρειάζονται κάποια τροποποίηση στην σύνθεσή τους, παρά μόνο στη σήμανση της ετικέτας τους. Επιπλέον τα Οικολογικά χρώματα ικανοποιούν μία σειρά άλλων απαιτήσεων που αφορούν τη σύνθεσή τους, την αποτελεσματικότητά σε καλυπτικότητα και αντοχές, την περιβαλλοντική συμπεριφορά τους «σε όλο τον κύκλο της ζωής τους» και έχουν πιστοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα παραπάνω δεν πληρούνται απαραίτητα από ένα προϊόν με χαμηλή ΠΟΕ, το οποίο ικανοποιεί τις απαιτήσεις της οδηγίας 2004/42/ΕΚ. Η νέα οδηγία δεν προσδιορίζει συνολικά την ποιότητα των προϊόντων (όπως το οικολογικό σήμα), αλλά απαιτεί μόνο χαμηλότερο ποσοστό ΠΟΕ.
Τα οικολογικά χρώματα & βερνίκια VECHRO φέρουν στο μπροστινό μέρος της ετικέτας το οικολογικό σήμα και στο πίσω μέρος το σήμα Low VOC, αφού το οικολογικό σήμα είναι «αναγνωρίσιμο», «ισχυρότερο» και πιο «ολοκληρωμένο».
4. Τα οικοδομικά χρώματα με χαμηλή ΠΟΕ μπορούν να χαρακτηριστούν λιγότερο επικίνδυνα για τον χρήστη?
Απάντηση: Τα νέα χρώματα & βερνίκια θα περιέχουν λιγότερους διαλύτες και από την άποψη αυτή θα έχουν χαμηλότερη επικινδυνότητα για το χρήστη.
Η επικινδυνότητα πρέπει να αναφέρεται στη συσκευασία τους με τα κατάλληλα σύμβολα.
Τα προϊόντα VECHRO με χαμηλή ΠΟΕ δεν φέρουν κανένα σύμβολο επικινδυνότητας για τον χρήστη.
5. Τα οικοδομικά χρώματα διαλύτου με χαμηλή ΠΟΕ είναι έτοιμα προς χρήση και δεν χρειάζονται αραίωση? Η πώληση και χρήση διαλυτικών από τα χρωματοπωλεία καταργείται?
Απάντηση: Αυτό είναι μία λανθασμένη τοποθέτηση!
Η αραίωση των χρωμάτων διαλύτου γίνεται με τα διαλυτικά που προτείνονται από τον παραγωγό και ανάλογα με το τρόπο εφαρμογής. Διαλυτικά θα συνεχίσουν να διατίθενται από τα χρωματοπωλεία.
6. Ένα προϊόν η περιεκτικότητα του οποίου σε ΠΟΕ πληροί ήδη από το 2006 τις απαιτήσεις της 2004/42/ΕΚ για την 1η φάση, μπορεί να διατίθεται χωρίς πρόβλημα στην αγορά μέχρι το 2010?
Απάντηση: Το προϊόν μπορεί να μην υπερβαίνει τις προβλεπόμενες τιμές ΠΟΕ όπως παράγεται και διατίθεται σήμερα, αλλά το δοχείο με το οποίο διατίθεται δεν φέρει την κατάλληλη σήμανση, η οποία διευκρινίζει την υποκατηγορία στην οποία ανήκει, οι οριακές τιμές αυτής, καθώς και η τιμή ΠΟΕ του προϊόντος έτοιμου προς χρήση. Έτσι θα πρέπει να τροποποιηθεί η μακέτα του δοχείου. Επιπλέον η αναγραφόμενη προτεινόμενη αραίωση πρέπει να αναφέρεται σε όγκο και να είναι ανάλογη με τον τρόπο εφαρμογής.
7. Αν ένας ελαιοχρωματιστής αραιώσει ένα χρώμα περισσότερο από την προτεινόμενο ποσοστό μπορεί να είναι υπόλογος γι αυτό?
Απάντηση: Ο ελαιοχρωματιστής θεωρείται υπαίτιος σε πιθανό έλεγχο που μπορεί να γίνει στην οικοδομή και μπορεί να του επιβληθεί πρόστιμο €300-500! Η οδηγία αναφέρει ότι απαγορεύεται η χρήση του προϊόντος στην περίπτωση αυτή!
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι μεγαλύτερη από την προτεινόμενη αραίωση επιβαρύνει το ΠΟΕ μόνο στα χρώματα που χρησιμοποιείται διαλυτικό για την αραίωσή τους. Στα υδατοδιαλυτά μεγαλύτερη αραίωση ελαττώνει το ΠΟΕ, αφού το νερό δεν είναι ΠΟΕ!
8. Μπορεί ένα χρωματοπωλείο να πωλήσει βιομηχανικό χρώμα, το οποίο ο παραγωγός του δεν το έχει εντάξει στην 2004/42/ΕΚ, σε ένα βαφείο μεταλλικών εξαρτημάτων ή σε μία βιοτεχνία επίπλων που διαθέτει βαφείο?
Απάντηση: Μπορεί μόνο εάν οι εγκαταστάσεις του βαφείου πληρούν τους όρους της ΚΥΑ 11641/1942 (εναρμόνιση της οδηγίας 1999/13/ΕΚ) και έχουν εκδώσει τη σχετική άδεια! Σε κάθε άλλη περίπτωση η πώληση δεν επιτρέπεται και υπόλογος είναι αυτός που έκοψε το τιμολόγιο πώλησης προς το βαφείο.
9. Πώς αναγνωρίζεται ένα προϊόν το οποίο έχει παραχθεί πριν την 1.1.2007 και πρέπει οπωσδήποτε να διατεθεί μέσα στην μεταβατική περίοδο (1.1.2007-31.12.2007) ?
Απάντηση: Οι περισσότεροι παραγωγοί επισημαίνουν τα προϊόντα τους με τον αριθμό παραγωγής. Δεν είναι όμως πάντοτε εύκολο να αποκρυπτογραφηθεί το έτος παραγωγής.
Σε όλα τα προϊόντα VECHRO η κωδικοποίηση του αριθμού παραγωγής περιλαμβάνει τη χρονιά παραγωγής με τα δύο πρώτα ψηφία π.χ το προϊόν SMALTOPLAST extra Οικολογικό με αριθμό παραγωγής 061234 έχει παραχθεί το 2006.
10. Μπορεί να χρωματιστεί σε χρωματοπωλείο βάση ενός προϊόντος η οποία πληροί τις απαιτήσεις της 1ης φάσης σε μηχανή δημιουργίας αποχρώσεων διαφορετικής εταιρίας από αυτή που παράγει το προϊόν?
Απάντηση: Δεν προτείνεται κάτι τέτοιο αφού η συνολική ΠΟΕ που θα προκύψει (βάση+χρωστικές) είναι άγνωστη στο χρωματοπώλη και ενδεχομένως να μην πληροί τις απαιτήσεις της οδηγίας! Στην περίπτωση αυτή υπόλογος είναι ο χρωματοπώλης.
Τονίζουμε ότι οι χρωστικές VECHRO είναι ήδη χαμηλής ΠΟΕ και με μικρή τροποποίηση στην σύνθεσή τους, η οποία θα γίνει σταδιακά μέσα στο 2006, δεν θα περιέχουν καθόλου ΠΟΕ. Οι χρωστικές αυτές θα φέρουν και σχετική σήμανση.
Συμπερασματικά κάθε μηχανή χρωματισμού VECHRO σταδιακά μέσα στο 2006, θα δοσολογεί χρωστικά που δεν θα περιέχουν ΠΟΕ/VOC.